سورتینگ میوه با استفاده از دستگاه سورتر
سورتینگ میوه چیست؟
عمل سورتینگ در تمام محصولات فاسد شدنی انجام می شود. سورتینگ میوه انجام فعالیت‌هایی است که در نتیجه آن محصولی آماده و قابل درجه بندی و دسته بندی خواهد بود. در سورتینگ، محصولات کشاورزی بر اساس شکل، اندازه و سایر عوامل دسته‌بندی خواهند شد. در نگاهی می‌توان گفت سورتینگ آغازی برای بسته‌بندی میوه‌جات می‌باشد که در مرحله اول مواد آلوده از محصول اصلی جدا می‌گردد.
در کشورهای جهان اول سورتینگ میوه جایگاه و رواج بیشتری دارد و در تمام محصولات کشاورزی و میوه جات دسته بندی و درجه بندی شده و روانه بازار مصرف خواهند شد. این امر باعث می‌شود تا ارزش محصول بالاتر رود، این امر باعث ارزش افزوده بر روی محصولات خواهد شد. در جوامع پیشرفته اهمیت سورتینگ میوه به حدی بالا است که در کنار زمین‌های کشاورزی کارگاه‌های سورتینگ برپا شده است تا دسته‌بندی محصولات را به راحتی و در کوتاهترین زمان ممکن انجام دهند و به این ترتیب از فساد میوه نیز جلوگیری کنند.
سورتینگ برای تمام محصولات کشاورزی و باغی قابل انجام است. به این ترتیب در کنار دسته‌بندی محصولات می توان از این روش برای بالاتر بردن ارزش محصولات و ایجاد ارزش افزوده برای آنها استفاده کرد زیرا با این عمل محصول مشتری پسندتر می‌شود.
اهمیت توجه به فرایند سورتینگ میوه
لازم به ذکر است که در بازارهاي ميوه و تره بار امروزی، تمامي ميوه ها و سبزي ها بصورت سورت شده و ليبل گذاري شده عرضه می‌شوند. اين امر به تشخيص آسانتر سطح کیفی محصول توسط مشتري کمک می کند و همچنین توزيع و عرضه منظم تري را به دنبال خواهد داشت، از همه مهمتر، از فساد میوه جلوگیری خواهد کرد. این امر باعث، ارزش افزوده میوه‌جات شده و سود بيشتري نصيب کشاورزان می‌گردد. برای دسته‌بندی میوه‌جات دستگاه های متنوعی وجود دارد که مهمترین آن، سورتر است. با این عمل محصولات اضافی از میوه جدا خواهد شد و در مرحله آخر دسته‌بندی می‌گردند.
سورتینگ محصولات کشاورزی به دو دسته کلی تقسیم می‌شود. دسته اول برای محصولات کوچک استفاده می‌شود مثل انواع سورتر دانه که برای خشکبار، پسته، بادام، برنج و غیره به کار می‌رود. برای مثال دستگاه سورتینگ برنج یا دستگاه سورتر مغز پسته از این نوع هستند که به کمک پردازش تصویر و اجکتور، محصول را سورت می‌کنند. دسته دوم برای محصولات بزرگ مثل میوه استفاده می‌شود. با توجه به اینکه میوه وزن بیشتری نسبت به موارد قبل دارد، روش جداسازی آن متفاوت است. برای سورت میوه‌ها به طور معمول از سورتر مکانیکی استفاده می‌شود. به این ترتیب که میوه‌ها از مسیرهای مشخصی حرکت کرده و هر کدام بر اساس اندازه از مسیر خاصی عبور کرده و وارد دسته خود می‌شود. این روش تنها بر اساس اندازه میوه‌ها را سورت کرده و در نهایت کیفیت هر میوه به صورت چشمی بررسی می‌شود.
مراحل سورت کردن میوه
وان اولیه در سورتینگ میوه
در این قسمت اگر میوه‌جات ته نشین شوند و باقی بمانند می تواند باعث فساد آنها شود پس بهتر است در این مرحله از وان‌های کم عمق برای شستشو استفاده شود.
شستن میوه جات در دستگاه سورتینگ
در این مدل، دستگاه سورتر میوه یک قسمت مخصوص شستشو دارد که به دو بخش برس شستشو و برس خشک کن تقسیم و جداسازی می‌شوند. این دو بخش کاملا مجزا از یکدیگر فعالیت می کنند. دستگاه بازبینی مابین این دو دستگاه و بعد از برس شستشو جای گذاری شده است که میوه های فاسد بلافاصله پس از برخورد با برس شستشو و قبل از ورود به برس خشک کن جداسازی شده و به مرحله بعدی نخواهند رفت. با انجام درست این مرحله ضایعات و میوه های فاسد، زود شناسایی شده و از انتقال و آلوده نمودن سایر قسمت ها جلوگیری شده و در هزینه صرفه جویی خواهد شد.
بازبینی میوه ها
در این مرحله چرخ دنده هایی که در دو طرف رولیک ها طراحی شده‌اند با چرخش از تمام جهات، میوه ها را به صورت چشمی یا با سنسورهای خاص مورد بازبینی قرار داده و با چرخاندن میوه‌ها آنها را بررسی می کنند. در این مرحله، با در نظر گرفتن مسیر مخصوص ضایعات، کلیه ضایعات بدون برخورد با سایر میوه ها جداسازی و دور انداخته خواهد شد که این امر برای سلامت میوه‌ها بسیار مهم است. در این مرحله ممکن است از ابزارهایی برای تشخیص عوامل سمی مثل کپک و غیره در محصول نیز استفاده شود.
کوره های عمودی اول و دوم
این کوره فضایی معادل ۲ متر را فرا گرفته و با حرکت میوه به صورت عمودی آن را در طول حدود ۱۶ متر با هوای خشک مجاورت داده تا میوه خشک شود. بعد از آن میوه در یک مسیر در معرض وزش باد گرم بوده و از تمام جهات گرما می بیند. در این مرحله میوه خشک خواهد شد.
واکس میوه
اسپری کردن، به صورت کاملا پودری و فاقد هرگونه نقطه کور بر روی میوه انجام خواهد شد تا میوه جلا و شفافیت لازم را پیدا کند.
درجه بندی میوه
در این قسمت میوه بر اساس حجم، از هم جدا خواهند شد. البته محصول به صورتی دسته‌بندی می شود که هیچ گونه ضرب خوردگی متوجه آن نگردد. در این مرحله سورتینگ میوه بر اساس نوع و اندازه درجه بندی خواهد شد.
نگاه کلی به فرایند سورت میوه
به طور کلی یک ماشین سورتینگ میوه، می‌تواند آنها را در ۱۰ تا ۲۰ کلاس وزنی دسته‌بندی کند. سورتینگ میوه در امر صادرات اهمیت بسیاری دارد و باعث کاهش ضایعات فله ای میوه خواهد شد. توزیع متعادل یکی دیگر از مزیت های سورتینگ میوه می‌باشد که این امر حمل و نقل میوه را بسیار راحت کرده و از ترک خوردگی و له شدن میوه ها جلوگیری خواهد شد و سود بیشتری را به دنبال دارد. به طور مثال یکی از بهترین میوه‌هایی که در بازار جهانی طرفداران زیادی دارد کیوی ایرانی است. با استفاده از دستگاه سورتینگ به راحتی می‌توان سود زیادی را برای کشاورزان و تولید کنندگان ایجاد کرد.
یکی از علت‌هایی که میوه‌ها می‌توانند در شرایط مختلف ماندگاری بالایی داشته باشند سورت کردن آنها و جداسازی آنها بر اساس درجه‌بندی می‌باشد. برای مثال یک میوه به صورت جداگانه می‌تواند مدت زمان بیشتری سالم بماند نسبت به حالتی که در کنار یک میوه دیگر با درجه پایین‌تر یا کیفیت ضعیف‌تری قرار بگیرد. علاوه بر این، با درجه‌بندی میوه‌ها می‌توان میوه‌های مرغوب‌تر را به قیمت بسیار بیشتری و در بازارهای رقابتی‌تری به فروش رساند و در عین حال محصولات با کیفیت کمتر را به مصارف دیگری رساند. حتی میوه‌های بسیار ضعیف قابلیت این را دارند که به عنوان خوراک دام یا حتی برای تبدیل شدن به کود استفاده شوند.
در این نوشتار تلاش شد به اهمیت دسته‌بندی برای جلوگیری از هدر رفت و فساد میوه اشاره شود. سالانه مقدار زیادی میوه و سبزیجات به علت حمل فله ای دچار فساد می شوند که این امر صنعت کشاورزی را دچار زیان کرده است. توجه به سورتینگ میوه باعث خواهد شد که در کنار سود بیشتر، محصولات کشاورزی و میوه‌جات با درجه بندی و دسته بندی بهتر روانه بازار مصرف شده و سود بیشتری را نصیب کشاورز کند. این امر برای صادرات میوه جایگاه مهمی خواهد داشت. امید است با رعایت این مهم در آینده بتوانیم محصولات بسیار با کیفیت و در بسته بندی مناسب روانه بازارهای جهانی کرده و درآمد ارزی خوبی را برای کشور به همراه داشته باشیم.