سورتر پسته برای سورت چه نوع پسته هایی مناسب است؟
پسته یکی از مهمترین محصولات کشاورزی در ایران است و به دلیل کیفیت و نوع آن از نظر قیمت نیز بسیار به صرفه و درآمدزا هستند. ده‌ها گونه پسته توسط کشاورزان ایرانی کشت و بهره برداری می‌شود. برخی از این نوع‌ها آنقدر محبوب هستند که می‌توان از آنها بهره برداری تجاری عمده کرد. شاخص‌های مختلفی برای تقسیم‌بندی انواع پسته وجود دارد که بطور کلی انواع تجاری پسته باتوجه به شکل و ظاهر به دو گروه تقسیم می‌شوند: پسته گرد یا فندقی و پسته کشیده.
پسته ازجمله محبوب‌ترین آجیل‌ها در سراسر جهان است که می‌توان آن را بصورت خام و یا برشته و نمکی استفاده کرد و یا در طبخ غذا مصرف کرد. پسته ایرانی برحسب نوع نامگذاری شده است که اغلب از اسامی محلی بهره گرفته و در ۴ گروه تقسیم می‌شوند؛ اکبری، کله قوچی، احمدآقایی و اوحدی؛ اغلب معیار نامگذاری به نام افراد یا مکان بوده است.
یکی از عوامل مهم و مؤثر در نحوه قیمت گذاری پسته نوع و کیفیت آنهاست. نازکی پوسته، تازگی و طراوت و همچنین مغز درشت و خوش رنگ عاملی است که جذابیت و کیفیت دانه های پسته را نمایش می‌دهد. روشهای متعددی برای جداسازی پسته از ضایعات و پسته های با کیفیت کمتر وجود دارد. می توان با استفاده از یک سیستم مرتب سازی هوشمند پسته و آجیل را با سنسورهای خاص و پردازش تصویر، تجزیه و تحلیل کرد. معمولا برای سورتینگ غلات از سورتر لیزری یا همان کالر سورتر استفاده می شود اما پسته و آجیل به دلیل چند رنگ بودن، اشکال مختلف و اندازه متفاوت، امکان سورت شدن با کالر سورتر را ندارند.
دستگاه سورتینگ پسته روش خوبی برای تفکیک پسته با انواع ویژگی‌های خوب و یا بد است. پسته‌های با پوسته شکسته، آسیب خورده، حشره زده، بوته، چوب از پسته های با کیفیت بالاتر جدا می‌شوند. برای شناسایی و حذف آجیل پسته با پوسته‌های دربسته جریان پردازش توسط سیستم های پیشرفته سورتر پسته انجام می‌شود. این سیستم شامل یک بخش انتقال دهنده است که در حین حمل توسط مانیتورهای مخصوص چک می‌شوند. سیگنال‌های خروجی دوربین به تابلوهای مخصوص متصل است که وضعیت پسته ها را بصورت سیگنال‌های دیجیتالی گزارش می‌دهد.
براساس معیارهای مختلفی می‌توان اقدام به سورت پسته نمود. رنگ، اندازه، رطوبت، وزن، سربسته و یا سرباز بودن پوسته پسته ازجمله ملاک‌هایی است که در انتخاب و دسته بندی پسته‌ها اثرگذار خواهد بود. استفاده از سورترهای حساس به رنگ پسته برای انتخاب آجیل بهتر است. به این ترتیب محصولات و مواد با کیفیت پایینتر جدا شده و تنها پسته های سبز رنگ باقی می‌مانند.
باتوجه به رقابت تنگاتنگ با کشورهایی نظیر آمریکا لزوم توجه به کالای مرغوب و صادراتی اهمیت سورتینگ و محصولات مناسب برای سورت و درجه بندی را افزایش می دهد. پسته با توجه به ارزش ارزی و کشت عمده آن در ایران به یکی از منابع مهم ارزآوری کشور تبدیل شده است و پس از صادرات نفت در جایگاه دوم قرار می گیرد. بنابراین برای حفظ بازار و نگهداشت رتبه نخست صادرات در دنیا نیازمند تدوین استراتژی و ارائه محصولات مرغوب است.
مرتب سازی پسته می تواند نقش مهمی در کنترل و کاهش مقدار آفلاتوکسین که نوعی قارچ و آفت آجیل و خشکبار است، داشته باشد. و این نکته اهمیت استفاده از دستگاه سورتر پسته را افزایش می‌دهد.
برای سورتینگ و استانداردسازی پسته سه مرحله مجزا مورد پردازش قرار می‌گیرد:
- ابتدا تمامی زوائد نظیر برگ، چوب و پوسته و مواد خارجی جدا و تفکیک می‌شوند.
- پس از آن پسته هایی که در جریان برداشت و حمل و نقل آسیب دیده و یا دارای نقص در ظاهر هستند جداسازی می شوند.
- پسته ها براساس وزن آنها و اندازه دانه جدا شده و محصولات مرغوب کاملاً جداسازی می‌شوند.
در حین این مراحل تمامی ذرات، گرد و غبار و پوسته ها و پسته های پوچ نیز از اصل محصول پاک می‌شوند. تقسیم بندی براساس خصایص و نواقص خارجی و داخلی به طور معمول برای بررسی مجدد نیز مورد توجه و پردازش قرار می‌گیرد. این مراحل در محلی به نام ترمینال ضبط پسته انجام می شود که تمام دستگاه های لازم برای فراوری پسته را داشته و این مراحل را به سرعت انجام می دهد.
پسته در بهترین حالت بصورت خشک بسته بندی و نگهداری می‌شود بنابراین بهترین نوع پسته برای صادرات نیز پسته ای است که با استفاده از فناوری و بدون کاهش کیفیت خشک شده باشد و توسط سورتر پسته درجه بندی و غربال شده باشد؛ چراکه طول عمر بالاتری داشته و با مشکلات و ریسک کمتری می توان آنرا انبار نمود.
اما باتوجه به مزایای پسته تر، ازجمله طعم، کاهش هزینه عملیات خشک کردن و همچنین ارزش غذایی بالاتر اگر با تمهیدات لازم بسته بندی شده و نگهداری شود امکان عرضه با قیمت بالاتر و حجم فروش بیشتر را فراهم می سازد. زمان سورتینگ پسته تازه باتوجه به ویژگی های پوسته، وزن هر پسته و همچنین رنگ و شکل ظاهری آنها سورت و دسته بندی خواهد شد.
مراحل سورت پسته در دستگاه سورتر پسته
- آسانسور انتقال پسته
- سیلوی پسته در انتظار
- دستگاه مرتب سازی پسته اصلی
- مجرای انتقال دهنده پسته سورت شده
- مخزن سیلوی جدا شده
درنهایت می توان نتیجه گرفت که بهترین نوع پسته برای سورت کردن بوسیله سورتر پسته و روانه کردن به بازارهای جهانی بصورت خام، پسته کشیده و با دانه های درشت و سبز رنگ است. روشهای مختلفی برای سورت کردن و جداسازی این نوع پسته وجود دارد. دستگاه های سورتینگ پسته طراحی شده بصورت صفحه فیلتر، که بصورت صافی عمل نموده و دانه های درشت را از سایر ابعاد غربال می کند. نوعی مرتب سازی براساس الگوریتم های هوشمند که برنامه مخصوص را براساس نیاز به دستگاه می دهد. دوربین‌های تعبیه شده برای افزایش دقت در مرتب سازی نیز می‌تواند عامل مهمی در ارائه بهترین نوع محصولات باشد. برخی دستگاه‌های پیشرفته‌تر مجهز به چند دوربین در زوایای مختلف هستند که می‌توانند دانه‌ها را از ابعاد مختلف مورد بازبینی قرار دهند و هیچ یک از محصولات دارای نقص را از نظر دور نکند.
دستگاه های سورتینگ پسته با صفحه ویبراتور که با لرزش صفحه با شدت مختلف دانه‌های ریز و یا بد فرم پسته را جدا می‌کند از دیگر انواع سورتر پسته است که امروزه با اقبال بسیاری روبرو گشته است. سطح شیب دار به سرعت دانه های با وزن بالاتر را جدا کرده و وارد مخزن مخصوص می‌کند. همچنین امکاناتی نظیر سیستم فیدر ارتعاشی، سیستم نقاله و همچنین ماشین سورتینگ لیزری برای حذف ۱۰۰ درصدی زوائد و پسته‌های با درجه کیفیت پایینتر مورد استفاده قرار می‌گیرد تا تقاضای محصولاتی تمیز، سالم و با کیفیت را برآورده سازد.
دستگاه‌های سورتر پسته حساس به رنگ پسته با ارسال سیگنال‌های خاص پسته‌های زرد، قهوه‌ای و یا آسیب دیده را تشخیص داده و از اصل محصول جدا می‌سازد. همچنین سورت کردن پسته‌های در بسته از پسته‌های به اصطلاح خندان نیز از دیگر معیارهای تشخیص پسته مرغوب از سایر است.
بصورت کلی دستگاه سورتر تنها در خصوص پسته ساخته نمی شود؛ بلکه تمامی محصولات کشاورزی اعم از دانه‌های آجیل، بادام هندی، بادام، فندق و یا محصولاتی چون برنج، چای، گندم، جو، حبوبات، میوه جات را می‌توان سورت کرد. آی سورتر آماده ساخت تمامی دستگاه‌های سورتر برنج، سورتر میوه، سورتر حبوبات، سورتر دانه کشاورزی می باشد.
البته روشهای مختلف و دستگاه های متفاوتی برای سورتینگ محصولات مختلف وجود دارد. اینکه مناسب ترین روش کدام است بستگی به موارد مختلفی مانند نوع محصول، میزان تناژ محصول و هزینه نیروی انسانی دارد. برای مثال بهتر است که برای دانه های غلات از کالر سورتر استفاده شود، برای سورت محصولات بزرگ مثل میوه در صورتی که فقط سورت بر اساس اندازه مورد نیاز باشد از سورتر مکانیکی استفاده شود و برای محصولات پیچیده ای مانند آجیل و پسته بهتر است از سورتر هوشمند استفاده شود. سورتر هوشمند این قابلیت را دارد که برای هر محصولی استفاده شود و امکان طراحی و ساخت آن برای تفریبا هر محصولی ممکن است. با در نظر گرفتن این نکته که خود پسته انواع مختلفی مانند کله قوچی، اکبری، فندقی و احمدآقایی دارد که هر کدام شکل ظاهری منحصر به فردی دارند، سورتینگ آن به دستگاه های دیگر بسیار دشوار است در حالی که سورتر هوشمند می تواند به راحتی برای هر نوع پسته تنظیم و استفاده شود.